به نقل از «عصر ایران»

چرا هوش مصنوعی در «غار افلاطون» زندانی است؟

تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۳۹۹۹۳۷۴۳

اولین بار افلاطون بود که این ایده را مطرح کرد. او در تمثیل معروف «غار»، زندانیانی را ترسیم کرد که داخل غاری به زنجیر بسته شده‌اند و رویشان به یک دیوار است در حالیکه آتشی نیز پشت سرشان شعله ور است. زندانیان فقط می‌توانستند هر چیزی را از طریق سایه‌هایی که در مقابلشان روی دیوار می‌افتاد درک کنند؛ آن‌ها خود چیز‌ها را نمی‌دیدند و هر چیزی را که از روبه‌روی آتش رد میشد فقط از طریق سایه‌اش روی دیوار می‌شناختند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به نظر می‌رسد این تمثیل همچنان در دوران ما کاربرد دارد و می‌تواند محدودیت‌های درک و فهم ما را توضیح بدهد.

به گزارش فرادید، در یک زمینه امروزی، می‌توانیم محدودیت‌های مدل‌های هوش مصنوعی را مشابه محدودیت‌های زندانیان افلاطون تجسم کنیم. هوش مصنوعی با خود جهان و چیز‌های موجود در آن ارتباطی ندارد بلکه فقط به داده‌هایی که ما به آن می‌دهیم نگاه می‌کند. سعی می‌کند این سایه‌ها را معنا کند و همزمان احتمالات، ارتباطات، الگو‌ها یا روند‌ها را ارزیابی می‌کند تا بهترین پیش بینی‌های موجود را انجام دهد. اساساً هوش مصنوعی در درون غار داده‌های خودش زندانی است.

ده ها، در هسته خود، تفسیری از جهان ما و بخش‌های مختلف آن هستند. آن‌ها صرفا یک ارائۀ گزینشی از مشاهدات، اندازه گیری‌ها و اطلاعات در مورد پدیده‌های مختلف هستند. از آنجایی که خود داده‌ها نامحدود هستند، فرآیند انتخاب داده محدود و در نتیجه ذاتاً سلیقه‌ای و شخصی می‌شود.

مدل‌های هوش مصنوعی که ما بر مبنای این داده‌ها می‌سازیم مبتنی بر ساده‌سازی هستند تا از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر و در عین حال همچنان برای ما معنادار باشند. در نتیجه، هیچ مدل هوش مصنوعی نمی‌تواند بازتابی کامل و جامع از دنیای واقعی باشد، بلکه تنها نسخه‌ای ساده و جزئی از آن خواهد بود.

داده‌هایی که برای آموزش مدل‌ها به آن‌ها نیاز داریم نیز می‌توانند ناقص، تحریف‌شده یا مغرضانه باشند. وقتی این اتفاق می‌افتد، مدل‌ها چیزی را تولید می‌کنند که انسان‌ها آن را بی‌معنا تفسیر می‌کنند. خود مدل‌ها نمی‌توانند اشتباهات خود را از چشم انسان‌ها ببینند، زیرا آن‌ها فقط آنچه را که به آن‌ها داده می‌شود می‌بینند. همانطور که سایه‌های افلاطون دید زندانیان را محدود می‌کرد، ما جهان را برای مدل‌های هوش مصنوعی خود محدود می‌کنیم.

به همین خاطر است که مدل‌های هوش مصنوعی اشتباهاتی از این قبیل انجام می‌دهند: پیش‌بینی اتوبوسی که با دو سال تاخیر می‌رسد، تشخیص کیف پولی که در واقع یک آجر است یا ایجاد تصویر گربه‌ای با پنج پا! در جهان مدل‌ها، همۀ این‌ها نتایج معتبری هستند. اما در دنیای ما، این‌ها پیش‌بینی‌های بد، تشخیص‌های نادرست یا توهم هستند.

اما اگر زمانی مدل‌های هوش مصنوعی این امکان را پیدا کنند که فارغ از مشاهدات، تفسیر‌ها و محدودیت‌های ما، خودشان بتوانند خودشان را دربارۀ جهان آموزش بدهند، در آن صورت ممکن است استراتژی‌ها و دیدگاه‌های منحصربه‌فرد خود را از جهان بسازند.

در یکی از بازی‌هایی که یک مدل شطرنج باز به اسم «آلفاگو» در برابر یک قهرمان انسانی به اسم لی سدول انجام می‌داد، آلفاگو حرکتی را انجام داد که کارشناسان در ابتدا آن را «احمقانه» خواندند، اما در نهایت، این حرکت «احمقانه» در پیروزی AlphaGo بسیار مهم بود. چنین موردی نشان می‌دهد که مدل‌های هوش مصنوعی خودآموز می‌توانند راه حل‌ها و پدیده‌هایی را ببینند که انسان‌ها نمی‌بینند.

افلاطون در تمثیل غار می‌گوید وظیفۀ فیلسوف این است که با خروج از غار و در نظر گرفتن ایده‌ها، کلیات، الگو‌ها و مفاهیم مختلف درباره جهان بیشتر بیاموزد. با صعود از سایه‌ها به کلیات و انتزاعات، ما شروع به درک جهان می‌کنیم و از درک فقط قلمرو مرئی به مفهوم سازی در قلمرو فکری و هوش و عقل حرکت می‌کنیم.

اما برای اینکه هوش مصنوعی فعلی غار را ترک کند و هوشمندی خود را توسعه دهد به زمان و منابع نیاز دارد. در این میان، باید به یاد داشته باشیم که سیستم‌های هوش مصنوعی ما عمدتاً مدل‌های تخصصی هستند که ما آموزش می‌دهیم و تغذیه می‌کنیم.

این مدل‌ها در درک خود محدود هستند. ما در مرحله‌ای هستیم که هوش مصنوعی می‌تواند الگو‌ها و پیش بینی‌ها را تشخیص دهد، اما نمی‌تواند افکار شناختی یا انتزاعی را تولید کند. همچنین نیازی نیست که افلاطون باشیم تا به یاد داشته باشیم که هر چقدر هم که نتایج هوش مصنوعی متقاعد کننده باشد، باید تفکر انتقادی خودمان را حفظ کنیم و همیشه در نظر داشته باشیم که هوش مصنوعی همچنان در غار گیر افتاده است.

کانال عصر ایران در تلگرام

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: هوش مصنوعی غار افلاطون مدل های هوش مصنوعی پیش بینی سایه ها داده ها مدل ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۹۳۷۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آزادی ۷ زندانی جرائم غیر عمد استان سمنان در سال جدید

کهربایی مدیرکل زندانهای استان سمنان در دیدار اعضای هیئت امنای ستاد دیه استان با رئیس کل دادگستری، گفت: به همت خوب خیرین استان سمنان از ابتدای سال تا کنون ۷ زندانی جرائم غیر عمد با بدهی ۳۰ میلیارد ریالی از زندان آزاد شده اند. 

مدیر کل زندان های استان سمنان و نائب رئیس هیئت امنای ستاد دیه استان با اشاره به اقدامات سال گذشته ستاد دیه استان سمنان، عنوان کرد: در سال گذشته ۱۱۶ نفر زندانی با بدهی بیش از ۵۰۰میلیارد ریالی و تنها با پرداخت ۵۳ میلیارد ریال کمک از سوی ستاد دیه و پیگیری جهت گذشت شکات و اعطای تسهیلات بانکی از زندان آزاد شده اند.

حجت الاسلام والمسلمین محمد صادق اکبری رئیس کل دادگستری استان سمنان و رئیس هیئت امنای ستاد دیه استان در این نشست، افزود: اقدامات ستاد دیه استان سمنان در جهت آزاد سازی زندانیان جرائم غیر عمد بسیار قابل تقدیر است و امید است در آینده نیز این اقدامات پیشرفت داشته باشد.

رئیس کل دادگستری استان سمنان با بیان اینکه برخی استان ها موفقیت های چشمگیری در آزادی زندانیان داشته اند، تصریح کرد: باید با استفاده از تجارب این استان ها و همچنین بهره گرفتن از ظرفیت بیشتر صنعتگران و خیران استان در راستای کمک به آزادسازی زندانیان و کمک به خانواده های تحت پوشش انجمن حمایت از خانواده زندانیان نیز اقدامات شایسته ای صورت پذیرد.

باشگاه خبرنگاران جوان سمنان سمنان